ELAZIĞ İÇMESUYU PROJESİ VE HAMZABEY BARAJI HAKKINDA BASINDA ÇIKAN HABERLERE İLİŞKİN AÇIKLAMA
Elazığ
İçmesuyu Projesi Yapımı işi kapsamında yapılan teknik hesaplara uygun olarak
uzun dönemli su ihtiyaç tahmini
çalışması yapılmıştır. Bu amaçla 2011 yılında hazırlanan Elazığ İçmesuyu
Planlama Mühendislik Hizmetleri Planlama Raporunda, söz konusu proje
kapsamında su temin edilecek olan Elazığ Merkez, Akçakiraz, Yazıkonak,
Yurtbaşı ve Mollakendi Beldeleri, Palu ve Kovancılar İlçeleri
ile Şahinkaya ve Sarıçubuk Köyleri içmesuyu teminine ait nüfus projeksiyonu ve
uzun dönemli su ihtiyaç tahminleri hesaplanmıştır. Bu hesaplamalara göre, Elazığ
Merkez (Beldeler Dahil) Nüfusu;
2020 yılı nüfusu :
467.557
2040 yılı nüfusu :
693.757
Olarak tahmin edilmiştir. Bu hesaplamalar
çerçevesinde de, bu nüfusa ait mesken, kamu, ticaret, sanayi, cami, park, bahçe
ve kayıplarda dikkate alınarak 2020 yılı su ihtiyacı 36,21 milyon
metreküp (1.148 l/s) olarak, 2040 yılı su ihtiyacı ise 62,20
milyon metreküp (1.967 l/s) olarak hesaplanmıştır. Bu kapsamda ki yerleşim
yerlerinin güncel TUİK verilerine göre 2020 yılı Elazığ Merkez (Beldeler dahil)
nüfusu 440.513 olarak tespit edilmiştir. Yani DSİ tarafından hesaplamalarda
dikkate alınan nüfusun yaklaşık 27.044 daha altında kalmıştır. Demek ki nüfus
hesaplamalarında bir yanlışlık olmadığı gibi % 6 daha emniyetli tarafta
kalınmıştır.
Elazığ
ili için yapılan içme suyu ihtiyaç hesapları sonucunda 2040 yılı su ihtiyacı
1,967 m3/s olarak belirlenmiştir. Bu ihtiyacının tamamı Hamzabey Barajı,
Tarhana Çayı Derivasyonu karşılanacaktır. Hamzabey Barajı'nın devreye girmesi
ile Kesikköprü ve Sürsürü kuyuları devreden çıkartılarak, 2040 yılı ihtiyaç
açığı olan 0,57 m3/s içmesuyu Uluova mevcut YAS kuyularından sağlanacağı
öngörülmüştür. Bu şekilde Elazığ kentine verilecek olan toplam 1,967 m3/s içme
suyu 2040 yılına kadar kentin içme suyu ihtiyacını karşılamaya yeterli olacağı
belirlenmiştir. Kaldıki DSİ olarak, bununla da yetinilmeyerek, Elazığ ilimizin
konumu ve gelişme potansiyeli dikkate alınarak, uzun vadede hiçbir YAS su
kuyusuna ihtiyaç duyulmayacak şekilde çalışmalar da yürütülmektedir. Bu
çerçevede, sadece kış aylarında alınacak 6,38 milyon metreküp suyu Hamzabey
Barajına aktaracak Tarhana Çayı Derivasyonu işi Tarhana Regülatörü İletim
Tüneli İnşaatı adıyla ihale edilerek 26.02.2021 tarihinde sözleşme imzalanarak
işe başlanmıştır. Hatunköy Barajı alternatifi de, devreye alınmış ve mevcut
öngörülen şartlar çerçevesinde inşallah hiçbir şekilde Elazığ ilimizin içmesuyu
sorunu yaşamayacağı çözümler de ortaya konulmuş ve o doğrultuda da çalışmaların
çok önceden başlatılmış, Hatunköy Barajı Proje Yapımı işi 05.01.2021 tarihinde
ihale edilmiş ve 03.02.2021 tarihinde sözleşmesi imzalanarak başlanmıştır. Bu suretle,
söz konusu barajdan içmesuyu için faydalanmaya ihtiyaç duyulacağı zamana kadar
farklı amaçlar (enerji, sulama vb.) içinde bu su kaynaklarından faydalanılması
amacıyla çalışmaların yürütüldüğü, bu projelerle alakalı zaman zaman basınla
yapılan paylaşımlarımızdan iyi niyetle okuma yapanların malumudur.
Elazığ İçmesuyu Projesi Kapsamında;
1-
Hamzabey
(Baltaşı) Barajı ve Tesisleri: 21.09.2021 tarihinde Geçici Kabulü yapılan Hamzabey Barajında 18.10.2018
tarihinde teknik gereklilikler çerçevesinde su tutma programına göre aşamalı
bir şekilde su tutma işlemi gerçekleştirilmiştir. Hamzabey
(Baltaşı) Barajı, normal su seviyesindeki rezervuar hacmi 51,60 milyon metreküp,
maksimum su seviyesindeki rezervuar hacmi ise 56,65 milyon metreküptür.
Kullanılamayacak ölü hacim ise bir milyon metreküptür. Hamzabey Barajı içmesuyu
su alma yapısı, kademeli-kapaklı sisteme sahip olup, her daim en üst su
seviyesinden suyu alacak şekilde yapılmıştır
2-
Elazığ
İçmesuyu İsale Hattı: Yapımı
tamamlanarak 18.12.2020 tarihinde Geçici Kabulü yapılan yaklaşık 81 kilometre
uzunluğundaki, Hamzabey Barajı ile İçmesuyu Arıtma Tesisi arasındaki çelik
borudan teşkil edilen Elazığ İçmesuyu İsale Hattı ile barajdan alınan su arıtma
tesisine iletilmektedir.
3-
Elazığ
İçmesuyu Arıtma Tesisi: Elazığ İçmesuyu Arıtma Tesisi 160.000,00 m³/gün
kapasiteye sahip olup, yapımı tamamlanarak 21.12.2020 tarihinde tesisin geçici
kabulü yapılmıştır.
Söz
konusu İçmesuyu Arıtma Tesisi ve Elazığ İçmesuyu İsale Hattı, Elazığ,
Akçakiraz, Yazıkonak, Yurtbaşı ve Mollakendi Belediye Başkanlıklarına
07.01.2021 tarihinde devredilmiştir.
Şimdi gelelim Hamzabey
(Baltaşı) Barajındaki suyun bitmesine! Her konuda olduğu üzere, maalesef bu
konuda da bilgisi olmayan (bazı köşe yazarlarının ve bilen insanların
alternatif düşünce ve yorumlarını saygıyla karşılamak kaydıyla), olmadığının da
farkında olmayan, öğrenmek için de başvurmayan ve bunu da farklı gerekçelerle
toplumu yanlış yönlendirme ve vatandaşlarımızın iyi niyet ve hassas durumundan
istifade ederek kamuoyunu yanlış yönlendirme ve çamur at izi kalsın mantığı ile
hareket etmeyi marifet sananların hezeyanlarını bir tarafa bırakarak kamuoyunun
bilgisine sunmak ihtiyacı hasıl olmuştur. Şöyle ki; herkesin malumu olduğu
üzere; Elazığ ilimizde, Sivrice ilçesi merkezli 24 Ocak 2021 tarihinde meydana
gelen deprem afeti akabinde birçok vatandaşımızı kaybettik ve akabinde yaraları
sarma ve şehirde hayatı normale döndürme amaçlı çalışmalara yoğun bir şekilde
başlandı. Bu çerçevede de Elazığ İçmesuyu Projemize de hız verilerek, Elazığ
Belediyemizin depremin etkileri ve yaz aylarında yaşanan su sıkıntısının
giderilmesi amacıyla Hamzabey Barajından İletim Hattı ile Arıtma Tesisine
iletilerek arıtılan suyun verilmesine dair yazılı talebi doğrultusunda Genel Müdürlüğümüzün
25.06.2020 tarihli uygun görüş yazısına istinaden, normal şartlar altında
rezervuarın tam dolu hali ile işletilmeye başlanması gerekirken, ortaya çıkan
bu acil durum ve önceki yıllara göre % 40 oranında azalan yağışa rağmen,
Hamzabey Barajı rezervuar su seviyesi 1115 kotunda ve 23 milyon metreküp su
depolanmış (56,65 milyon metreküp olması gerekirken) olduğu halde arıtma
tesisinden arıtılan su Elazığ merkeze verilmeye başlanmıştır. Gelinen aşamada
şehre bu güne kadar yaklaşık 13 milyon metreküp su verilmiştir. Biriktirilen bu
suyun bir milyon metreküpü kullanılamayan ölü hacim olduğu, barajda yapılan
enjeksiyon çalışmalarının başarısı için suyun daha alt kotlarda tutulması
gerekliliği ile Palu ilçesine ait bahçelere verilen kadim su hakkı, buharlaşma,
şehir içi şebekede ki kayıp kaçak miktarları vb. hususlar dikkate alındığında,
yapılan yatırımın veya projeden kaynaklı yaşanan bir olumsuzluk, uğursuzluk,
beceriksizlik, iş bilmezlik söz konusu olmayıp, Elazığ ilimizin yaşadığı bu zor
sürecinde mevcut imkanlar çerçevesinde gerekli katkıyı sunmak için ortaklaşa
alınan doğru bir kararın neticesidir. Şimdi eleştiri sınırlarını aşarak ahkâm
kesenlere şunu sormak isteriz; Elazığ ilimiz şu büyük afeti yaşadığı süreçte,
vatandaşlarımızın içinde bulunduğu o zor ve meşakkatli ortamda, her zaman
vatandaşımızın yanında ve yararına olacak işler yapmayı şiar edinmiş bir kurum
olarak DSİ, o ortamda barajın tam dolu kapasiteye ulaşıp işlevsel hale
gelinceye kadar suyun verilmemesi noktasında bir tavır içine girmesi halinde olacak
değerlendirmeleri kamuoyunun takdirlerine arz ediyoruz.
Sonuç olarak, yukarıda detaylı ve verilerle ortaya koyduğumuz üzere; Elazığ Merkez (Beldeler dahil) tahmin edilen 2020 yılı nüfusu olan 467.557 (mevcut nüfus: 440.513) kişi için yıllık su ihtiyacı 36,21 milyon metreküp, Palu ve Kovancılar içmesuyu ihtiyacı 1,42 milyon metreküp olmak üzere toplam 37,63 milyon metreküp iken, uzun yılların ortalamasına göre baraj depolama kapasitemiz ise 56,65 milyon metreküp ve inşaatına başladığımız Tarhana Regülatörü İletim Tüneli İnşaatının bitiminde ise kış aylarında aktarılacak 6,38 milyon metreküp suyu dikkate aldığımızda toplam suyumuz ise 63,03 milyon metreküp olmaktadır. Bu kapasite ise, hâlihazırda ihtiyaç duyulan suyun yaklaşık 1,7 katıdır. Şu unutulmamalıdır ki, bu tür projeler hazırlanarak hayata geçirilirken geçmişten günümüze kadar geçen 30-40 yıllık su ölçüm verileri dikkate alınarak uzun yılların ortalaması olan veriler dikkate alınarak hesaplar yapılır. Ayrıca 2020 ve 2021 yıllarında, bir önceki yıl ve uzun yılların ortalamasına göre %40’a varan bir yağış azlığı da malumdur. Ayrıca bu durum öngörülmeyen bir durum olmayıp, kış periyodunun bitiminde yaklaşık 5 ay öncesinde baraj rezervuarındaki su miktarı dikkate alınarak gerekli uyarılar yapılmış ve suyun israf edilmeden kullanılması yönünde basına da yansıyan açıklamalarımız olmuştur. Yani Hamzabey (Baltaşı) Barajı işletmesi, yukarıda izah edilen zorunlu ve ortaya çıkan olağanüstü deprem şartları nedeniyle ortaya çıkan doğal bir sonuç olup, yağış periyoduna girilmesi ve beklenen yağışların olması halinde su temininde ciddi sıkıntıların yaşanmayacağı öngörülmektedir. Ayrıca, hâlihazırda söz konusu tesisler tam kapasite devreye alınmadığı için, geçmişte su temini için kullanılan kaynaklar aktif olup, devreye alınması ve ilave tedbirler alınmak suretiyle Belediyemiz tarafından önemli su sıkıntısı yaşanmadan sürecin atlatılması mümkün olabilecektir.
Kamuoyuna
saygıyla arz olunur. 06.10.2021
DSİ 9. Bölge Müdürlüğü
Basın ve Hakla İlişkiler Birimi
